Wieś Gładyszów

Gładyszów leży w środkowej części Beskidu Niskiego, na południowy wschód od Magury Małastowskiej. Położony jest około 20 km na południe odGorlic i 10 od granicy ze Słowacją. Zabudowania wsi ciągną się wzdłuż doliny potoku Gładyszówka.

Integralne części miejscowości to: Beniówka, Koło Kościoła, Niżny Koniec, Wierchnia, Wyżny Koniec.

Początkowo wieś nazywała się Kwoczeń (wielu mieszkańców nazywało się Kwoczka). Obecna nazwa pochodzi od nazwiska właścicieli całej górnej doliny rzeki Ropy – rycerzy Gładyszów z Szymbarku.

Wieś została założona na prawie wołoskim w 1417.

Pierwsze wzmianki pisane pochodzą z 1629 (wymienione są 3 gospodarstwa oraz właściciel wsi, Wielopolski) jednak szacuje się, że wieś została założona pod koniec XVI w. W latach 1778–1779 wybudowano bitą drogę z Gorlic przez Gładyszów do Koniecznej. W 1890 wieś liczyła 720 mieszkańców.

Według Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder około roku 1900 wieś liczyła 123 domy. Spis wymienia 311 mężczyzn i 301 kobiet; 14 osób wyznania rzymskokatolickiego, 576 osób wyznania greckokatolickiego oraz 22 Żydów. Przynależność etniczna to Rusini (Łemkowie) – 598 osób oraz Polacy – 14 osób.

Podczas I wojny światowej Gładyszów był ziemią niczyją, na Magurze Małastowskiej swe pozycje mieli Austriacy, Rosjanie natomiast zajęli Rotundę i Popowe Wierchy. Wieś, będąca stale pod obstrzałem, uległa niemal całkowitemu zniszczeniu.

27 listopada 1918 w Gładyszowie odbył się duży wiec Łemków, gdzie powołano Ruską Radę, która podporządkowała się tzw. Ruskiej Narodowej Republice Łemków z władzami we Florynce.

W 1921 w Gładyszowie zanotowano 11 rzymskich katolików, 491 grekokatolików i 5 Żydów. W okresie międzywojennym w wyniku schizmy tylawskiej część grekokatolików dokonała konwersji na prawosławie.

W okresie międzywojennym stacjonował w miejscowości komisariat Straży Granicznej.

Przed II wojną światową wieś liczyła około 220 domów. W 1945 utworzono tu posterunek MO. 6 lipca 1946 wieś została przejęta przez oddział UPA, wszyscy milicjanci zginęli. W 1947 łemkowscy mieszkańcy Gładyszowa zostali wysiedleni na Ziemie Zachodnie w ramach Akcji Wisła, pozostało tylko 6 rodzin mieszanych. Po 1956 wielu wysiedleńców powróciło do rodzinnej wioski. Obecnie we wsi jest 100 domów.

W latach 1934–1954 i 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Gładyszów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Powiązane