Wieś Berezka

Berezka (daw. Bereska) – miejscowość agroturystyczna w gminie Solina, w powiecie leskim, województwie podkarpackim w Polsce. Leży nad potokiem Bereźnica. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 894 Hoczew–Polańczyk.

Inna miejscowość o takiej samej nazwie to nieistniejąca już wieś 21 km na północ, przy DK28 z Sanoka do Przemyśla.

W Berezce urodził się Cyryl Jaksa Ładyżyński.

Wieś lokowana na prawie wołoskim w I poł. XVII w. w dobrach Balów z Hoczwi. Do II poł. XVIII w. pozostawała w rękach Balów, którzy wznieśli tu murowany dwór otoczony fortyfikacjami. Kolejni właściciele, Fredrowie, urządzili wokół dworu park krajobrazowy. Pod koniec XVIII w. Bereska wraz z Wolą Matiaszową należała do rodziny Błońskich, a od 1800 – poprzez małżeństwo – przeszła na Tobiasza Walentego Żurowskiego, żonatego z Julianną z Błońskich. Potem należała do syna tych ostatnich, Adama Żurowskiego (1801–1864), żonatego z Pauliną Ostaszewską (1811–1835)[5]. W kolejnych latach majątek ten stanowił własność syna Adama i Pauliny, Teofila Żurowskiego (1833–1906), a potem jego syna, Wiktora Żurowskiego żonatego z Władysławą Gniewosz. Ten ostatni w 1892 sprzedał dobra w Beresce Karolowi i Helenie z Biesiadeckich hr. Starzeńskim. W 1916 majątek ziemski w Beresce został sprzedany rodzinie Adamskich, a od 1921 należał do Macudzińskich. W wyniku tzw. reformy rolnej przeszedł po II wojnie światowej na własność Skarbu Państwa.

Współczesna nazwa pochodzi od ukr. berezka/березка, pol. brzózka. W XV wieku oboczna forma Brziska pod wpływem ukraińskim, używano też obocznej formy Brzóska Wola. W 1977 r. urzędowo spolszczono nazwę na Brzózka, jednak w 1981 r. przywrócono dawną nazwę.

  • ruiny cerkwi z XIXw.
  • pozostałości parku dworskiego (przy wjeździe od strony Hoczwi, po lewej) ze śladami ziemnych fortyfikacji bastionowych (XVII w.). W parku pomniki przyrody: 3 dęby o obwodzie 420–470 cm. i sosna (370 cm).

Powiązane